زمان عرفانی از خلال اشعار مولانا و حافظ

نویسندگان

leila ghaleh taki

doctorante en lettres françaises à l'université saint-joseph de beyrouth enseignante, université shahid chamran

چکیده

لیلا قلعه تکی   دانشجوی دکتری دانشگاه سنت ژوزف بیروت، لبنان   مربی دانشگاه شهید چمران اهواز   [email protected]     تاریخ دریافت: 23/11/1390 تاریخ پذیرش: 20/12/1390     زمان یکی از واقعیت های زندگی انسان و بعدی از ابعاد وجودی اوست. زمان قدرت خویش را با سوق دادن انسان به سوی مرگ و نیستی به اثبات می رساند؛ به همین دلیل دارای جایگاهی ویژه در تخیل بشر است.   عرفا با آگاهی کامل از فانی بودن انسان و جهان مادی، و به عبارت دیگر، با آگاهی کامل از قدرت بی چون و چرای زمان، تنها راه غلبه بر گذر آن و تبدیل انسان فانی به انسان جاوید را در عرفان یافته و در آثار خود به شرح زمان عرفانی پرداخته اند.   هدف این مقاله تعریف زمان عرفانی از منظر شعرای عارف ایرانی، مولانا جلال الدین رومی و حافظ شیرازی، و بررسی ویژگی های آن از خلال آثار شعری این شاعران است. در این راه از متدهای نقد تخیل و نقد موضوعی گاستون باشلار، ژرژ پوله، ژیلبر دوران و ژان پیر ریشار بهره خواهیم برد.     واژگان کلیدی : زمان، فرار زمان، زمان عرفانی، مولانا، حافظ.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

زمان فراتاریخی در تجربه عرفانی حافظ

تجربة عرفانی حافظ از زمان قدسی و فراتاریخی، در قدرت شاعرانگی وی و خلق تصاویر خیال‌انگیز در غزل‌های او نقش اساسی دارد. حضور زمان انفسی در برابر زمان آفاقی و گاه‌شمارانه در شعر حافظ موجب التفات وی به ساحت‌های مختلف زمان و تصرف شاعرانة او در قلمروهای گسترده زمانی شده است. با واکاوی معانی زمان ازل در شعر حافظ که حتی شعر خود را نیز میراثی از عهد الست یا زمان ازل می‌داند، می‌توان بن‌مایه‌های اندیشة ع...

متن کامل

جلوه های صلح و بشر دوستی در اشعار مولانا، حافظ و سعدی

 مقدمه: روش‌ها: در این تحقیق از روش توصیفی کتابخانه ای استفاده و اطلاعات مورد نیاز بر حسب موضوعات بشر دوستانه دسته بندی شد.  نتیجه‌گیری: هر سه شاعر – مولانا و سعدی و حافظ – اندیشه ای بشری و جهانی، و به دور از تعـصب و قشری نگری دارند و توصیه به صفات نیکی چون مدارا، بخشش، گذشت، احسان، بلندنظری، آزاد اندیشی، عیب پوشی، تساهل و تسامح که زمینه ساز برقراری صلح و آشتی است، در آثار هر سه شاعر جایگاهی خا...

متن کامل

بررسی و تطبیق اشعار طنز حافظ و مثنوی مولانا

طنز از اصطلاحات ادبی و به معنای استهزاء و به تمسخر گرفتن است آفرینش طنز برای مبارزه با بیدادگری و ندایی است در حفظ حرمت آزادی و ارزش بخشیدن به شرف انسانی و معتقدات ملی و اجتماعی. بررسی جلوه های مختلف طنز در آثار یک شاعر ما را با جنبه های گوناگون شخصیت او و همین طور مسائل اجتماعی و سیاسی آشنا می کند. حافظ و مولانا از جمله شاعرانی هستند که جنبه های گوناگون طنز را در سروده های ایشان می توان دید. ا...

مبانی نظری شطحیات عرفانی از نگاه مولانا

از مباحث مهم عرفانی، اسرار رازهایی است که در شطحیات و سخنان متناقض نمای عرفای بزرگ مطرح گردیده است. برای دریافت بن مایه‌های پارادوکس‌های هنری در زبان و بیان اهل تصوف، به‌خصوص پارادوکس‌های عرفانی (شطحیات)، باید به دنبال مبانی نظری‌ای بود که بتواند اساس شطحیات عرفانی را تبیین و تفسیر نماید. نگارندگان معتقدند تقابل ساحات وجودی آدمی در نگاه مولانا، اساس پارادوکس‌های عرفانی را تشکیل می‌دهد؛ به همین...

متن کامل

مولانا و حافظ

در این نوشته کوشیده ام پاسخی برای این سؤال پیدا کنم که: آیا در شعر حافظ هیچ نشانه ای دال بر اثرپذیری حافظ از شعر مولانا هست یا نه؟ در انجام این کار، خود را به دو دلیل ناگزیر از تفکیک حساب محتوای شعر این دو شاعر از حساب صورت آن یافته ام: یکی به دلیل سرشتِ تغییرگریز و ایستای معانی و مضامین در هر فرهنگ سنتی از جمله در فرهنگ ایران؛ و دیگری به دلیل ضرورت بهره گیری از دو پایگاه نظری متفاوت (یعنی نظریه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
revue des études de la langue française

جلد ۳، شماره ۵، صفحات ۲۷-۵۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023